زیارت خاصه امام زمان علیه السّلام از دعاهایی که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است. بر اساس منابع روایی و دینی اوقاتی که به حضرت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف اختصاص دارد، هشت زمان می باشد. در کتاب نجم الثاقب بدین گونه از این اوقات نام برده شده است: «اول شب قدر؛ هر سه شب مردد، دوم روز جمعه، سوم روز عاشورا، چهارم از وقت زرد شدن آفتاب تا غروب آن در هر روز، پنجم عصر دوشنبه، ششم عصر پنجشنبه، هفتم شب و روز نیمه شعبان، هشتم روز نوروز.»
و از همه برادران و خواهران اهل ايمان من تمام را دست گيرد كه خداى متعال بسيار آمرزنده و مهربان است
پس بجا آور نماز زیارت را، یعنى دوازده ركعت بعد از هر دو ركعت سلام دهد و تسبیح زهرا علیها السلام بگوید و هدیه كند بسوى آن حضرت و چون از نماز زیارت فارغ شدى بگو
شیخ اجل، جعفر بن قولویه قمی به سند معتبر از ابوحمزه ثمالی روایت کرده: امام صادق(علیهالسلام) فرموده: که هرگاه قصد کردی که قبر عبّاس بن علی را زیارت کنی قبری که در کنار فرات برابر حائر است، بر در روضه میایستی و میگویی:
سلام خدا و سلام فرشتگان مقرّبش و پیامبران مرسلش و بندگان شایستهاش و همه شهیدان و درستکرداران و راستگویان و درودهای پاک و پاکیزه در آنچه میآید و میرود بر تو باد ای فرزند امیرمؤمنان، گواهی میدهم برای حضرتت به تسلیم و تصدیق و وفا و خیرخواهی، نسبت به یادگار پیامبر مرسل (درود خدا بر او و خاندانش باد) و فرزندزاده برگزیده و راهنمای دانا و جانشین تبلیغکننده و ستمدیده غارتزده، خدا از سوی پیامبر و امیرمؤمنان و حسن و حسین (درود خدا بر ایشان) جزایت دهد برترین جزا به خاطر این که صبر کردی و کار خویش را تنها به حساب خدا گذاشتی و یاری نمودی پس چه نیکو سرانجامی است خانه آخرت؛
خدا لعنت کند کسی که تو را کشت و لعنت کند کسی که به حقّت جاهل بود و حرمتت را سبک شمرد و خدا لعنت کند کسی که بین تو و آب فرات پرده شد، گواهی میدهم که تو مظلومانه کشته شدی و خدا به وعدهای که به شما داده وفا میکند، به سوی تو آمدم ای فرزند امیرمؤمنان، وارد به محضر شمایم، دلم تسلیم و پیرو شماست و خود نیز پیرو شمایم، یاریام برای شما مهیاست تا خدا حکم کند و او بهترین حکمکنندگان است، پس با شمایم فقط با شما نه با دشمن شما، من به شما و بازگشتتان مؤمن و به آنانکه با شما مخالفت کردند و شما را کشتند کافرم، خدا بکشد امّتی که شما را با دستها و زبانهایشان کشتند.
سلام بر تو ای بنده شایسته فرمانبر خدا و رسول خدا و امیرمؤمنان و حسن و حسین (درود خدا بر آنان باد)، سلام و رحمت خدا و برکات و مغفرت و رضوانش بر تو و بر روان و تن تو، گواهی میدهم و خدا را شاهد میگیرم که تو به همان مسیری رفتی که اهل بدر رفتند و در آن راه از دنیا گذشتند، آن مجاهدان در راه خدا و خیرخواهان برای خدا، در مبارزه با دشمنان خدا و تلاشگران در یاری اولیایش، آن دفاعکنندگان از عاشقانش، خدا پاداشت دهد، به برترین و بیشترین و کاملترین پاداش و وفاکنندهترین پاداش، یکی از آنانکه به بیعت او وفا کرد و دعوتش را اجابت نمود و از والیان امر اطاعت کرد؛
گواهی میدهم که در خیرخواهی کوشیدی و نهایت تلاش را انجام دادی، خدا تو را در زمره شهیدان برانگیزد و روحت را در کنار ارواح نیکبختان قرار دهد و از بهشتش وسیعترین منزل را به تو عطا کند و برترین غرفهها را ارزانی نماید و نامت را در بالاترین درجات بالا برد و با پیامبران و درستکرداران و راستگویان و شهدا و شایستگان محشور نماید، آنان که خوب رفیقانی هستند، گواهی میدهم که تو سستی نورزیدی و باز نایستادی و بر آگاهی از کارت از دنیا رفتی، در حال پیروی از شایستگان و پیروی از پیامبران، پس خدا بین ما و رسول خود و اولیایش در جایگاههای فروتنان گرد آورد که او مهربانترین مهربانان است.
نویسنده گوید: خوب است این زیارت را، پشت سر قبر، به طرف قبله بخوانی، چنانکه شیخ در «تهذیب» چنین فرموده: سپس وارد شو و خود را با رو به قبر بیانداز و چنین بگو درحالیکه رو به جانب قبلهای:
و بدان که زیارت قمر بنی هاشم موافق روایت مذکور، همین بود که ذکر شد، ولی سید ابن طاووس و شیخ مفید و دیگران پس از این زیارت فرمودهاند که به سمت بالا سر برو و دو رکعت نماز بخوان و بعد از آن هرچه خواهی نماز بخوان و بسیار از خدا درخواست کن و پس از نماز بگو:
خدایا درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و در این مکان محبوب و زیارتگاه بزرگ، برای من گناهی مگذار جز آنکه بیامرزی و نه اندوهی جز آنکه برطرف نمایی و نه بیماری جز آنکه شفا دهی و نه عیبی جز آنکه بپوشانی و نه رزقی جز آنکه بگسترانی و نه ترسی جز آنکه ایمنی دهی و نه پراکندگی جز آنکه گرد آوری و نه دور از نظری جز آنکه حفظ کنی و دیدارش را نزدیک نمایی و نه حاجتی از حاجتهای دنیا و آخرت که تو را در آن رضایت و مرا در آن مصلحت است جز آنکه برآوری، ای مهربانترین مهربانان.
بعد به سوی ضریح بازگرد و نزد پاهای مبارک بایست و بگو:
سلام بر تو ای ابا الفضل العباس فرزند امیرمؤمنان، سلام بر تو ای فرزند سرور جانشینان، سلام بر تو ای فرزند اولین نفر امت در اسلام آوردن و پیشترینشان در ایمان و استوارترینشان در پایبندی به دین خدا و نزدیک و هوشیارترینشان بر اسلام، گواهی میدهم که تو برای خدا و رسولش و برادرت خیرخواهی نمودی، پس چه خوب برادر همدردی بودی، خدا لعنت کند امتی را که تو را کشت و لعنت کند امتی را که به تو ستم روا داشت و لعنت کند امتی را که حرمتهای تو را حلال شمرد و پرده احترام اسلام را درید، پس چه نیکو صبرکننده، جهادگر، حامی، یاریدهنده و برادر دفاعکننده از برادرش بودی و پاسخدهنده طاعت پروردگارش و علاقهمند به آنچه دیگران به آن بیرغبت شدند که همان پاداش بزرگ و ستایش زیباست و خدا تو را به درجه پدرانت، در بهشتهای پرنعمت ملحق کرد؛
خدایا من توجّه خود را به زیارت اولیایت معطوف داشتم به خاطر رغبت در پاداشت و امید به آمرزشت و احسان فراوانت، پس از تو میخواهم که بر محمّد و خاندان پاکش درود فرستی و روزیام را به خاطر ایشان زیاد کنی و زندگیام را به خاطر آنان برقرار داری و زیارتم را به حق آنان بپذیری و حیاتم را دلپسند فرمایی و مرا با گروه اهل کرامت همراه کنی و از کسانی قرار دهی که از زیارت زیارتگاههای عاشقانت رستگار و کامیاب بازمیگردند، درحالیکه مستوجب آمرزش گناهان و پوشیدن عیبها و برطرف شدن ناراحتیها و غصّهها شده باشد، به راستی تو اهل پروا و آمرزشی.
چون بخواهی آن حضرت را وداع کنی، نزد قبر شریف برو و این جملات را که در روایت ابوحمزه ثمالی است و علما هم ذکر کردهاند بگو:
تو را به خدا میسپارم و خواهان توجّه و حمایت توأم و بر تو سلام میفرستم، ایمان آوردیم به خدا و رسول و کتابش و به آنچه پیامبر از پیش خدا آورد، خدایا ما را با گواهان این حقایق بنویس، خدایا آن را آخرین عهد من از زیارت قبر فرزند برادر رسولت (درود خدا بر او و خاندانش باد) قرار مده و زیارتش را همواره تا زندهام میداری روزی من فرما و مرا با او و با پدرانش در بهشت محشور گردان و میان من و او و رسول و اولیایت شناسایی ایجاد کن. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بمیران، بر پایه ایمان به خود و باور نسبت به پیامبرت و ولایت امیرمؤمنان و امامان از فرزندانش (درود بر آنان باد) و بیزاری از دشمنانش آنکه من ای پروردگارم همانا به این امر خشنودم و درود خدا بر محمّد و خاندان محمّد.
پس برای خود و برای پدر و مادر و مؤمنان و مسلمانان دعا کن و از دعاها هر دعایی را که میخواهی انتخاب کن.
نویسنده گوید: در خبری از حضرت سجاد(علیهالسلام) آنچه حاصلش این است روایت شده: خداوند رحمت کند عباس(علیهالسلام) را که نسبت به برادر خود ایثار کرد و جانش را فدای آن حضرت نمود تا این که در راه یاری او دو دستش را از بدن جدا کردند و خدا به جای دو دست او دو بال به آن حضرت عنایت فرمود که مانند جعفر بن ابیطالب(علیهالسلام) با آن دو بال همراه فرشتگان در بهشت پرواز میکند و برای عباس(علیهالسلام) در قیامت نزد خدا مقامی است که مورد غبطه همه شهداست و همۀ شهیدان آرزوی مقام او را دارند.
سلام بر تو ای حجّت خدا و فرزند حجّت خدا، سلام بر تو ای کشته خدا و فرزند کشته خدا، سلام بر تو ای خون خدا و فرزند خون خدا، سلام بر تو ای ستمدیده در راه خدا که هنوز خونخواهیات در آسمانها و زمین انجام نگرفته، گواهی میدهم که خونت در بهشت جاوید جا گرفت و برای آن سقفهای عرش لرزید و برایش همۀ آفریدگان گریستند و برای آن آسمانهای هفتگانه و زمینهای هفتگانه گریست و آنچه در آنها و بین آنها و هرکه در بهشت و دوزخ از مخلوقات پروردگار ما زیر و رو میگردد و آنچه دیده شود و دیده نشود برای آن خون گریه کردند! گواهی میدهم که تو حجّت خدا و فرزند حجّت خدایی و گواهی میدهم که تو کشته راه خدایی و فرزند کشته راه خدایی و گواهی میدهم که تو خون خدا و فرزند خون خدایی و گواهی میدهم که تو ای ستمدیده هنوز در آسمانها و زمین خونخواهیات صورت نگرفته و گواهی میدهم که تو فرامین حق را رساندی و خیرخواهی کردی و وفا نمودی و در وفاداری، پایداری کامل داشتی و در راه خدا جهاد کردی و از جهان بر پایه آنچه از ایمان و جهاد بر آن بودی شهید و شهادتجو و شاهد گذشتی؛
من بنده و دوستدار توأم و در قید طاعت تو و وارد به درگاه تو هستم، درخواست میکنم کمال منزلت نزد خدا را و استواری قدم در هجرت به سویت را و راهی که از رسیدن به تو قطع نمیگردد، از وارد شدن در سایه سرپرستیات که به آن مأمور شدهای، هرکه خدا را خواست از شما شروع کرد، خدا به وسیله شما دروغ را آشکار کند و خدا به خاطر شما روزگار گزنده را دور سازد و به شما بگشاید و به شما ببندد و به شما آنچه بخواهد محو کند و پابرجا نماید و به شما رشته خواری را از گردن ما باز کند و انتقام خون هر مؤمنی را که مورد مطالبه است به وسیلۀ شما بگیرد، به شما زمین درختانش را برویاند و به شما زمین میوههایش را بیرون آورد و آسمان به شما باران و روزیاش را نازل کند؛
خدا به شما ناراحتیها و آشوبها را برطرف کند و به شما باران فرو بارد و به شما زمینی که حامل بدنهای شماست و کوههایش به وسیلۀ لنگرهای آن مستقر میگردد تسبیح میگوید، خواست پروردگار در اندازهگیریهای امورش به سوی شما فرود میآید و از خانههای شما صادر میگردد و صادر شونده از شماست آنچه از احکام بندگان مشروح بیان شده، ملعون باد امتی که شما را کشت و امتی که با شما مخالفت کرد و امتی که ولایت شما را انکار کرد و امتی که ضدّ شما یکدیگر را پشتیبانی نمود و امّتی که حاضر بود و شهادت در کنار شما را نخواست، خدا را سپاس که قرار داد آتش را جایگاهشان و بد جایی است برای واردشوندگان و بد است آن ورودگاه وارد شده و خدا را سپاس پروردگار جهانیان.
سلام بر تو ای فرزند رسول خدا، سلام بر تو ای فرزند امیرمؤمنان، سلام بر تو ای فرزند حسن و حسین، سلام بر تو ای فرزند خدیجه و فاطمه، درود خدا بر تو، درود خدا بر تو، درود خدا بر تو، خدا لعنت کند کسانی را که تو را کشتند.
این لعن را «سه مرتبه» میگویی و نیز «سه مرتبه» میگویی:
إِنّا إِلَى اللّٰهِ مِنْهُمْ بَرِيءٌ.
ما در پیشگاه خدا از آنان بیزاریم.
آنگاه برمیخیزی و به دست خود به جانب شهدا(رضى اللّٰه عنهم) اشاره میکنی و میگویی:
سلام بر شما، سلام بر شما، سلام بر شما، به خدا رستگار شدید، به خدا رستگار شدید، به خدا رستگار شدید، ای کاش من هم با شما بودم و به رستگاری بزرگ نائل میشدم.
پس برمیگردی و قبر ابوعبدالله(علیهالسلام) را برابر خود قرار میدهی، یعنی پشت قبر مطهّر میایستی و «شش رکعت» نماز میخوانی، چون این کار را انجام دادی زیارتت تمام شده، اگر خواستی برگردی برگرد.
نویسنده گوید: شیخ طوسی در «تهذیب» و صدوق در کتاب «من لا یحضرهالفقیه» نیز این زیارت را نقل کردهاند و شیخ صدوق فرموده: من در کتاب «مزار و مقتل» انواعی از زیارات را نقل کردم و برای کتاب «من لایحضرهالفقیه» این زیارت را انتخاب کردم، زیرا به اعتبار سند، صحیحترین زیارت نزد من است و همین زیارت شریف ما را بس و کامل است.